Όπως γνωρίζουμε, το ελληνικό αλφάβητο προέρχεται από το φοινικικό. Ωστόσο αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν, είναι ότι τα ονόματα της πλειοψηφίας των γραμμάτων του ελληνικού αλφαβήτου και αυτά προέρχονται από τα αντίστοιχα φοινικικά. Τα ονόματα αυτά στα φοινικικά είναι κανονικές λέξεις, ενώ στα ελληνικά τα θεωρούμε απλώς ονόματα γραμμάτων χωρίς κάποια ιδιαίτερη σημασία.
| Γράμμα & Προφορά IPA (Φ) | Γράμμα & Προφορά IPA (ΑΕ) | Όνομα (Φ) | Όνομα (ΑΕ) | Προφορά IPA ονόματος (ΑΕ) |
|---|---|---|---|---|
| 𐤀 [ʔ] | Α [a] | ʾālep (βόδι) | ἄλφα | [álpʰa] |
| 𐤁 [b] | Β [b] | bēt (σπίτι) | βῆτα | [bɛ̂ːta] |
| 𐤂 [g] | Γ [g] | gīml (καμήλα) | γάμμα | [gámma] |
| 𐤃 [d] | Δ [d] | dālet (πόρτα) | δέλτα | [délta] |
| 𐤄 [h] | Ε [e] | he (παράθυρο) | ἓ ψιλόν | [è psilón] |
| 𐤅 [w] | Ϝ [w] | wāw (άγκιστρο) | δίγαμμα | [dígamma] |
| 𐤆 [z] | Ζ [zd] | zayin (όπλο) | ζῆτα | [zdɛ̂ːta] |
| 𐤇 [ħ] | Η [ɛː] | ḥēt (τοίχος) | ἦτα | [ɛ̂ːta] |
| 𐤈 [tˤ] | Θ [tʰ] | ṭēt (τροχός) | θῆτα | [tʰɛ̂ːta] |
| 𐤉 [j] | Ι [i] | yod (χέρι) | ἰῶτα | [iɔ̂ːta] |
| 𐤊 [k] | Κ [k] | kāp (παλάμη) | κάππα | [káppa] |
| 𐤋 [l] | Λ [l] | lāmed (βούκεντρα) | λάβδα | [lábda] |
| 𐤌 [m] | Μ [m] | mēm (νερό) | μῦ | [mŷː] |
| 𐤍 [n] | Ν [n] | nūn (ερπετό) | νῦ | [nŷː] |
| 𐤎 [s] | Ξ [ks] | śāmek (ψάρι) | ξεῖ | [ksêː] |
| 𐤏 [ʕ] | Ο [o] | ʿayin (μάτι) | ὂ μικρόν | [ò mikrón] |
| 𐤐 [p] | Π [p] | pē (στόμα) | πεῖ | [pêː] |
| 𐤑 [sˤ] | Ϻ [s] | ṣādē (φυτό πάπυρος) | σάν | [sán] |
| 𐤒 [q] | Ϙ [k] | qōp (μάτι βελόνας) | κόππα | [kóppa] |
| 𐤓 [r] | Ρ [r] | reš (κεφάλι) | ῥῶ | [r̥ɔ̂ː] |
| 𐤔 [ʃ] | Σ [s] | šīn (δόντι) | σῖγμα | [sîːŋma] |
| 𐤕 [t] | Τ [t] | tāw (σημάδι) | ταῦ | [tâu̯] |
| Υ [y] | ὖ ψιλόν | [ŷː psilón] | ||
| Φ [pʰ] | φεῖ | [pʰêː] | ||
| Χ [kʰ] | χεῖ | [kʰêː] | ||
| Ψ [ps] | ψεῖ | [psêː] | ||
| Ω [ɔː] | ὦ μέγα | [ɔ̂ː méga] |
Παρατηρήσεις
Μερικές βασικές διαφορές του αρχαίου ελληνικού με του φοινικικού αλφαβήτου είναι οι εξής:
- Τα γράμματα Υ, Φ, Χ, Ψ, Ω είναι προσθήκες στο αρχαίο ελληνικό αλφάβητο και δεν ανιστοιχούν σε φοινικικά.
- Τα φοινικικά γράμματα που αναπαριστούν ήχους οι οποίοι δεν υπήρχαν στα αρχαία
ελληνικά, οι Έλληνες τα μετατρέψαν ώστε να αναπαριστούν φωνήεντα, τα οποία
[φωνήεντα] οι Φοίνικες δεν έγραφαν εξαρχής. Συγκεκριμένα:
- 𐤀 (/ʔ/) → Α (/a/)
- 𐤄 (/h/) → Ε (/e/). Αντίστοιχος ήχος με το /h/, ωστόσο, υπήρχε στα αρχαία ελληνικά και αναπαριστάται με την δασεία (π.χ. ἁ → /ha/).
- 𐤇 (/ħ/) → Η (/ε:/)
- 𐤉 (/j/) → Ι (/i/)
- 𐤏 (/ʕ/) → Ο (/o/)
Πηγές
- Χριστίδης, Αναστάσιος-Φοίβος — Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας
- Waal, Willemijn — On The “Phoenician Letters”
- Phoenician Encyclopedia — Table of Phoenician Alphabet
- Wiktionary — Greek Letter Names